سیتوپلاسم

نگاه کلی

با همه مرزهای تفکیک شده‌ای که در سلول وجود دارد، یک قالب یا بسته سیتوپلاسمی تمام فضاهای موجود بین اندامک‌هایی را که بوسیله غشای سلولی احاطه شده‌اند، پر می‌کند. این سیتوپلاسم زمینه‌ای سیتوزول است. اگر با اولترا سانتریفوگاسیون مرحله‌ای تمام اندامک‌ها حتی میکروزوم‌ها و ریبوزوم‌ها را هم از سیتوپلاسم جدا کنیم، بخشی شناور باقی می‌ماند که همان سیتوزول است. سیتوزول بویژه در سلول‌های در حال تمایز اهمیت خاصی دارد.

ارگاستوپلاسم

در گذشته سیتوزول به صورت ماده‌ای همگن در نظر گرفته می‌شد تا اینکه در اواخر قرن نوزدهم مشخص گردید که در برخی سلولها بویژه سلولهای ترشحی و سلولهایی که سنتز پروتئینی فعالی دارند، در بعضی قسمتهای سیتوزول باز دوست‌تر است و رنگهای بازی از جمله پیرونین را بهتر می‌پذیرد. به همین دلیل بخشهای باز دوست سیتوزول را سیتوپلاسم رنگ پذیر (کرومیدیال) می‌نامند. در سال 1887 گارنیر کلمه ارگاستوپلاسم را برای بخشهای بازوفیل سیتوپلاسم که به نظر او در بیوسنتز مواد نقش فعالی داشتند، بکار برد.

ارگاستوپلاسم ، بخشهای باز دوستی نظیر ذرات نیسل موجود در جسم سلولی سلولهای عصبی ، سیتوپلاسم فعال و باز دوست سلولهای مخاطی و سلولهای ترشحی لوزوالمعده ، غدد بناگوشی ، سلولهای اصلی غدد معده و بخشهای باز دوست سلولهای کبدی را نیز شامل می‌شود. کاسپرین ، براشه و پژوهشگران دیگر نشان داده‌اند که باز دوستی زیاد ارگاستوپلاسم به دلیل وجود اسیدهای ریبونوکلئیک است و به همین دلیل با تاثیر ریبونوکلئازها این باز دوستی از بین می‌رود.

از آنجا که اسیدهای ریبونوکلوئیک سیتوپلاسمی بویژه در ریبوزوم‌ها متراکمند، می‌توان باز دوستی و فعال بودن سنتز پروتئینها در ارگاستوپلاسم را نتیجه فراوانی ریبوزومها در این بخش از سیتوزول دانست. در گذشته به جای سیتوزول بیشتر از کلمه هیالوپلاسم استفاده می‌شد که خود نشانه‌ای از تصور همگن و شفاف بودن سیتوپلاسم زمینه‌ای بوده است، تصوری که امروزه دگرگون شده است. 

ترکیب تشکیل دهنده سیتوزول                                       

درسیتوزول 85 درصد آب و حدود 15 درصد مواد مختلف موجود است. از این مواد بخش عمده‌ای را پروتئینها بویژه پروتئین‌های آنزیمی اسیدهای آمینه ، گلوکز ، یونها ، mRNA ها ، tRNA ها و بطور خلاصه تمام مولکولهای لازم برای ایجاد انرژی و مواد لازم برای اعمال مختلف سلولی را شامل می‌شوند. پروتئین‌های سازنده اسکلت سلولی از جمله توبولین‌ها ، آکتین‌ها ، میوزین ، تروپومیوزین و تروپونین نیز بخشی از پروتئینهای موجود در سیتوزول هستنند.

برخی مواد موجود در سیتوزول می‌توانند به نحوی تجمع یابند که به ساختمان‌های قابل رویت با میکروسکوپ الکترونی تغییر شکل دهند. از جمله این ذرات ،گلیکوژن ، گویچه‌های لیپیدی و پروتئینهای اسکلت سلولی هستند که به صورت ریز لوله‌ها و ریز رشته‌ها سازمان می‌یابند. یادآوری این نکته جالب است کهسانتریول‌ها ، رشته‌های دوک تقسیم و حتی تاژک‌ها و مژکها زیر بنای ساختمانی ریز لوله‌ای دارند.   

پروتئین‌های موجود در سیتوزول

در سیتوزول پروتئینهای محلول ، پروتئینهای آنزیمی ، تمام آنزیمهای گلیکولیز ، آنزیمهای فعال کننده اسیدهای آمینه برای ورود به سنتز پروتئینها ، تمام ماشین سنتز پروتئینها و دیگر بخشهای محلول سیتوپلاسم وجود دارد. بطور کلی حدود 20 تا 25 درصد از کل پروتئینهای سلولی از جمله پروتئینهای آنزیمی در سیتوزول موجودند.

آنزیمهای بسیاری از واکنشهای سلولی که به ATP نیاز دارند، TRNAها بخشهای دیگری از سیتوزول هستند. تغییر حالت سل به (ژل و به تبع آن تغییرات مختلفی از جمله تغییرات غلظتجنبش درون سلولی یا سیکلوز ، حرکت آمیبی ، تشکیل دوک تقسیم ، جابجایی کروموزوم‌ها ، برخی از تغییر شکلهای سلولی ، تسهیم یا شکافتگی سلول و مانند آن به سیتوزول وابسته است. 

اندامکهای سیتوزولی

ریبوزوم

ریبوزومها دارای ترکیبات ریبونوکلئوپروتئین هستند و جایگاه کاتالیتیک برای سنتز پروتئین محسوب می‌شوند. ریبوزومها به صورت آزاد در سیتوزول و یا متصل به شبکه آندوپلاسمی دیده می‌شوند. ریبوزومها در سلولهای یوکاریوتی و پروکاریوتی دارای اندازه متفاوت هستند. ریبوزومها معمولا به صورت پلی‌زوم دیده می‌شوند که متشکل از تعداد زیادی ریبوزوم که توسط مولکولهای RNA پیک بهم متصل شده‌اند و آماده پروتئین سازی هستند. 

شبکه آندوپلاسمی

شبکه آندوپلاسمی متشکل از لوله‌های درهم پیچیده‌ای است که ممکن است حاوی ریبوزوم بوده و به این علت شبکه آندوپلاسمی خشن یا دانه‌دار خوانده می‌شود و یا فاقد ریبوزوم باشد که در این صورت شبکه آندوپلاسمی صاف نامیده می‌شود. شبکه آندوپلاسمی محل اصلی سنتز پروتئین و چربی است و در تغییرات پس از سنتز این مولکولها نقش دارد. همچنین مولکولهای سمی را به مشتقات غیر سمی آنها که می‌توانند از سلول خارج شوند تبدیل می‌نماید. 

دستگاه گلژی

دستگاه گلژی به صورت اندامکهای شبکه مانند در نزدیکی هسته سلول قرار دارند. دستگاه گلژی از یک طرف با شبکه آندوپلاسمی و از طرف دیگر با وزیکولهای و لیزوزومها در ارتباط می‌باشد. عمل اصلی دستگاه گلژی پردازش و آماده سازی محصولات تازه سنتز شده سلولی و هدایت آنها به سوی سرنوشت نهایی‌شان می‌باشد. 

لیزوزوم

ساده‌ترین ساختمانهای لیزوزومی لیزوزومهای اولیه هستند که عبارتند از کیسه‌هایی با یک ماتریکس متراکم که اعتقاد بر این است که از گلژی مشتق شده‌اند و حاوی آنزیمهای هیدرولیتیک هستند که جهت از بین بردن و هیدرولیز موادی که در گوارش سلولی از بین نرفته‌اند بکار می‌روند. 

میکروبادیها

این ارگانلها که پراکسی‌زومها و گلی‌اکسی‌زومها هستند حاوی آنزیمهای فلاوین اکسیداز و کاتالازها هستند. ارگانلهایی که حاوی این مواد هستند به شکل کروی یا بیضوی و محصور در یک غشا مشاهده می‌شوند. بیش از 40 آنزیم در پراکسی‌زوم یافت شده است که مسئول بسیاری از فعالیتهای کاتابولیک و آنابولیک هستند. گلی‌اکسی‌زومها بیشتر در سلولهای گیاهی یافت می‌شوند که مسئول تبدیل چربیها به قندها برای استفاده گیاهکهای جوان می‌باشند. 

هسته

هسته سلول مرکز فعالیتهای سلولی است، زیرا اکثر حوادث سلولها از هسته منشا گرفته و یا از طریق پیامهای هسته‌ای به شکل RNA انجام می‌گردند. هسته در سلولهای یوکاریوتی دارای محدوده مشخصی است که توسط یک غشای دو لایه احاطه شده است. بیشتر ژنوم سلول در هسته متمرکز شده است. 

پلاستها

این ارگانلها مختص سلولهای گیاهی هستند که دارای انواع مختلف هستند. از مهمترین آنها می‌توان بهکلروپلاستها و کروموپلاستها اشاره کرد. کلروپلاستها حاوی کلروفیل بوده و مسئول فتوسنتز و تولید کربوهیدراتها در سلولهای فتوسنتزی هستند. 

میتوکندری

این ارگانلها به اشکال مختلف در سلولهای گیاهی و جانوری یافت می‌شوند. حاوی آنزیمهای تنفسی بوده و مسئول تولید انرژی مورد نیاز سلول هستند و تجمع آنها در جایی که نیاز به تولید زیاد انرژی وجود دارد بیشتر است. 

زیبایی پوست و صورت با ۱۰ روش کم هزینه و آسان

زیبایی پوست و صورت با ۱۰ روش کم هزینه و آسان

مجموعه: سلامت پوست

اکثر خانم ها اهمیت خیلی زیادی به زیبایی پوست و صورت  خود می دهند اما بسیاری از آن ها از روش های مصنوعی و استفاده از مواد شیمیایی خسته شده اند و یا به دلیل هزینه های سنگین مواد آرایشی و بهداشتی شیمیایی توان استفاده از آن ها را ندارند

در این مقاله روش های طبیعی و کم هزینه برای زیبایی را به شما ارائه می دهیم :
۱.ماسک ماست : برای تمیز و ضدعفونی کردن پوست خود از ماسک ماست استفاده کنید ، ۱ فنجان ماست و یک چهارم فنجان عسل را باهم مخلوط کرده روی پوست صورت خود بمالید و پس از ۱۵ دقیقه پوست خود را بشویید ، اگر پوست شما خشک است از ماست پر چرب و اگر پوست شما چرب است از ماست کم چرب استفاده کنید این کار باعث تمیز و ضد عفونی شدن پوستتان می گردد.

۲.ماسک زغال اخته : زغال اخته حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان ، ویتامین سی و ای می باشد که باعث شادابی و جوانی پوست می شوند به این منظور مقداری روغن زیتون ، عسل و زغال اخته را درون مخلوط کن بریزید و خوب مخلوط کنید سپس این ماسک را به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست خود قرار دهید و بعد با آب بشویید .

۳. اسکراب کدو تنبل : اسکراب کدو تنبل باعث از بین رفتن ترک های پوستی بویژه ترک های پاشنه ی پا می شود ، برای تهیه ی این اسکراپ یک چهارم فنجان کدو تنبل را با یک قاشق غذا خوری شکر و یک قاشق غذاخوری روغن بادام یا زیتون ، چند قطره آب لیموومقداری پودر قهوه مخلوط کرده و به پاهای خود بمالید و این عمل را تا ۱۰ روز تکرار کنید.

۴. ماسک دارچین و جوز : این ماسک بسیار مناسب پوست های خسته وآکنه دار می باشد برای تهیه ی این ماسک یک قاشق چای خوری عسل را با یک قاشق چای خوری پودر دارچین و یک قاشق چای خوری پودر جوز مخلوط کرده و روی پوستتان بمالید و پس از ۱۵ دقیقه پوست را بشویید و این عمل را تا یک هفته تکرار کنید.

۵.اسکراب بدن قهوه : اگر اهل نوشیدن قهوه هستید باقیمانده ی آن را دور نریزید شما می توانید از آن اسکراب بدن تهیه کنید ، قهوه باعث کاهش رگ های سلولیت و واریسی پوست می شود برای این کار ۲ فنجان پودر قهوه را با نصف فنجان شکر و یک فنجان اب مخلوط کنید و روی پوست خود مالیده وماساژ دهید و پس از مدتی با آب ولرم بشویید .

۶.ماسک تخم مرغ و عسل : ماسک تخم مرغ و عسل برای کاهش چین و چروک و منافذ پوست صورت بسیار مفید است برای تهیه ی این ماسک ۱ عدد تخم مرغ را با ۱ قاشق غذا خوری عسل و ۱ قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید و روی پوست خود بمالید و پس از ۲۰ دقیقه پوست خود را بشویید این کار باعث مرطوب شدن پوست نیز می گردد.

۷.تونر پوست گیاهی : همه ی ما می دانیم که مصرف سبزیجات و میوه های تازه تاثیر بسزایی روی پوست دارد و باعث جوانی و شادابی و سلامت پوست می گردد بنابراین مصرف روزانه ی خیار، گوجه ، جعفری ، کاهو ، لیمو ، هویج ودیگر سبزیجات باید در رژیم غذایی روزانه ی شما گنجانده شود.

۸. ماسک گشنیز : گشنیز به دلیل داشتن آنتی اکسیدان فراوان تاثیر زیادی روی پوست دارد و باعث جوانی پوست می شود ، برای تهیه ی این ماسک باید یک فنجان گشنیز خرد شده را با یک چهارم فنجان خیار و یک چهارم فنجان شیر و نصف فنجان بلغور جو دو سر به خوبی مخلوط کرده و روی پوست خود بمالید و پس از ۲۰ دقیقه بشویید.

۹. ماسک موی آووکادو سس مایونز : اگر یک آووکادو را با یک شیشه ی کوچک سس مایونز مخلوط کنید و روی موهای خود بمالید و پس از نیم ساعت موهایتان را با اب گرم بشویید خواهید دید که موهایی براق و ابریشمی بدست آورده اید.

۱۰. لوسیون بدن دارچین و وانیل : اگر می خواهید در منزل یک لوسیون بدن برای خود تهیه کنید باید مقادیر مساوی از دارچین ، هل ، وانیل ، روغن جوجو با و روغن هسته ی زرد الو را با هم مخلوط کنید تا یک لوسیون بدن تهیه نمایید و در منزل از آن استفاده کنید.